Είναι σε όλους γνωστό, ότι κάθε μαθητής σήμερα, από την είσοδό του στο δημοτικό σχολείο μέχρι να τελειώσει το λύκειο, εμπλέκεται σε ένα συνεχή αγώνα δρόμου και αντοχής, για να μπορεί να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του σχολείου.
Ο αγώνας αυτός εντείνεται όλο και πιο πολύ από βαθμίδα σε βαθμίδα και από τάξη σε τάξη και κορυφώνεται τις δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου. Τότε που τα παιδιά πρέπει να προετοιμαστούν για την κατάκτηση μιας θέσης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ο ελεύθερος χρόνος των παιδιών και των νέων έχει χαθεί. Από νωρίς φορτώνονται με άγχος, ανησυχία και αγωνία και, βέβαια, όλοι συμφωνούμε ότι το σημερινό παιδί και ο σημερινός νέος αναπτύσσεται και εξελίσσεται με τέτοιο τρόπο, ώστε είναι βέβαιο ότι βιάζεται βάναυσα η πορεία της ανάπτυξης και η προσωπικότητά του.
Ένα εύλογο ερώτημα για όλα αυτά είναι: – τι φταίει ; Αν αναλύσουμε τους παράγοντες που ευθύνονται ίσως καταλήξουμε στα ακόλουθα:
- Φταίει η κοινωνία, η οποία έχει γίνει υπέρ το δέον καταναλωτική και ανταγωνιστική και απεμπόλησε τις κοινωνικές αξίες που υπήρχαν παλιότερα.
- Φταίει το εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο πειθαρχεί στις κοινωνικές απαιτήσεις, αντί να αναζητήσει και να θεσπίσει προγράμματα και μηχανισμούς αντιστάθμισης και αναστροφής.
- Φταίει το σχολείο με τη γενική έννοιά του, το οποίο δεν μεγιστοποιεί την προσπάθειά του για να βρει προγράμματα και μεθόδους εξισορρόπησης των παραπάνω δυσμενών παραγόντων.
- Φταίνε οι γονείς, οι οποίοι παρασύρονται από το παιγνίδι των ανταγωνισμών και τις προσωπικές τους φιλοδοξίες και επενδύουν στα παιδιά τους πολύ υψηλές μέχρι αφόρητες καμιά φορά γι’ αυτά προσδοκίες.
Οι μόνοι που δεν φταίνε είναι τα παιδιά και οι νέοι, αλλά υφίστανται τις συνέπειες. Χωρίς να ρωτούνται είναι αναγκασμένοι να προσαρμόζονται σ’ αυτά που άλλοι ορίζουν.
Συνέπεια του φαινομένου αυτού, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, όπως είναι η αποδιοργάνωση της οικογένειας, η προβολή αντικοινωνικών και διεφθαρμένων προτύπων κτλ, είναι η συνεχής αύξηση των προβλημάτων (μαθησιακές δυσκολίες, κοινωνική συμπεριφορά, απειθαρχία, υπερκινητικότητα, ευερεθιστικότητα, διάσπαση προσοχής κτλ) των μαθητών, σε παγκόσμιο επίπεδο και στην Ελλάδα.
Με δεδομένη αυτή την πραγματικότητα οι γονείς θα πρέπει να θέτουν συνέχεια το ερώτημα στους εαυτούς τους : – Τι μπορώ να κάνω εγώ, προκειμένου το παιδί μου να έχει τις λιγότερες δυνατές αρνητικές επιπτώσεις και να εξελιχθεί ομαλά, να αναπτύξει ισόρροπα δεξιότητες, ικανότητες, προσαρμοστικούς μηχανισμούς και ολόκληρη των προσωπικότητά του ;
Πολλά παιδιά αρνούνται ή δυσκολεύονται να εκτελούν τις σχολικές τους εργασίες στο σπίτι, με συνέπεια, να διαταράσσονται οι σχέσεις τους με τους γονείς, να δημιουργείται συχνά χαώδης κατάσταση η οποία, πολλές φορές, καταλήγει σε φαύλο κύκλο.
Ένας καλός τρόπος για να διευκολυνθούν τα παιδιά να ανταποκρίνονται στην απαίτηση αυτή είναι να τα βοηθήσετε να μάθουν να οργανώνουν τον χρόνο που διαθέτουν για την εκτέλεση των σχολικών τους εργασιών. Η οργάνωση του χρόνου και της εργασίας είναι χρήσιμη για όλα τα παιδιά, αλλά ιδιαίτερα χρήσιμη και αναγκαία για τα παιδιά που δυσκολεύονται και δυσανασχετούν όταν τα υπενθυμίζετε ότι πρέπει να κάμουν τις εργασίες τους. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει τα ακόλουθα :
1) Αφού αποκαταστήστε καλή σχέση μαζί τους, συζητήσετε και συμφωνήσετε να επιχειρήσετε μαζί την οργάνωση του χρόνου για τις σχολικές τους εργασίες. Ό,τι επιβάλλεται δεν εκτελείται ή εκτελείται με ανεπαρκή τρόπο, βεβιασμένα και συχνά ανεπιτυχώς.
2) Χρησιμοποιήσετε τον πίνακα στο τέλος και
α) Καταγράψετε όλες τις εργασίες της εβδομάδας στη στήλη 1, αρχίζοντας από τις ευκολότερες.
β) Συμφωνήσετε και σημειώσετε στη στήλη 2 την ώρα (από – μέχρι) που χρειάζεται το παιδί σας για να εκτελέσει κάθε εργασία (π.χ. 5 – 5.30).
γ) Στη στήλη 3 σημειώνετε κάθε φορά με ένα κωδικό σύμβολο, π.χ. την επιτυχία.
δ) Στο κάτω μέρος του πίνακα, κάθε ημέρα, σημειώνετε με κλάσμα τις επιτυχίες του παιδιού, π.χ. 3/4 αν έχει να κάμει 4 εργασίες και έκαμε τις 3 στον χρόνο που έχει συμφωνηθεί και προγραμματιστεί. Αντί του πίνακα που επισυνάπτεται είναι δυνατό να χρησιμοποιήσετε κάτι άλλο παρόμοιο που εσείς μπορείτε να κατασκευάσετε.
3) Στο τέλος της εβδομάδας κάνετε μαζί με το παιδί την αξιολόγηση της προόδου του και έχετε έτοιμη, συμφωνημένη από την αρχή μια αμοιβή, αν έχει επιτύχει τις 4 από τις 5 ημέρες. Η αμοιβή αυτή δεν πρέπει να είναι υλική, π.χ. χρήματα, αλλά κοινωνική π.χ. μια καλή κουβέντα, μπράβο ή ικανοποίηση πνευματικών κοινωνικών, αισθητικών κλπ ενδιαφερόντων, π.χ. κινηματογράφος, θέατρο, εκδρομή, ένα βιβλίο κτλ. Η αναγνώριση λειτουργεί υποστηρικτικά για όλες τις ηλικίες και η επιπλέον αμοιβή, ανάλογα με την ηλικία, λειτουργεί παρωθητικά και είναι χρήσιμη ιδίως για μικρές ηλικίες, όπως είναι η ηλικία των παιδιών του δημοτικού σχολείου, του γυμνασίου και εκείνων που έχουν δυσκολίες.
4) Προϋποθέσεις που απαιτούνται για να είναι αποτελεσματική η χρήση της στρατηγικής αυτής είναι οι εξής:
α) Να διαμορφώνετε και να διατηρείτε καλή σχέση με το παιδί.
β) Να μην υπάρχει ένταση και καταπίεση.
γ) Να συζητηθεί προηγουμένως και να έχει κατανοήσει το παιδί τη σημασία και την αναγκαιότητα της χρήσης της στρατηγικής αυτής. Πρέπει να έχει κατανοήσει ότι έτσι θα βοηθηθεί το ίδιο να κάνει τη δουλειά του πιο συστηματική και πιο άνετη.
δ) Να αφήνετε το παιδί να αυτονομείται όλο και περισσότερο, αλλά να ξέρει ότι είστε στη διάθεσή του, για να το βοηθήσετε για ό,τι χρειαστεί, ενώ θα εκτελεί τις εργασίες του.
ε) Να επαινείτε το παιδί κάθε φορά που σας λέει ότι τελείωσε μια εργασία και, με διακριτικότητα, να διαπιστώνετε ότι είναι συνεπής στον χρόνο που έχει συμφωνηθεί.
στ) Να είστε ελαστικοί στην αρχή και σ’ ό,τι αφορά τον χρόνο εκτέλεσης των εργασιών και σ’ ό,τι αφορά την ποιότητα. Το παιδί χρειάζεται λίγο χρόνο για να κατανοήσει και να εμπεδώσει τη στρατηγική αυτή ώστε να γίνει συνήθεια. Να θυμάστε όμως τούτο: Ελαστικότητα, NAI! Αλλά και ΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ, που συμφωνείτε χωρίς υπερβολικές παραχωρήσεις.
ζ) Αν κατά τον διακριτικό έλεγχο που θα κάνετε διαπιστωθεί ότι έχει πολλά λάθη ας το βοηθήσετε να διορθώσει τα σημαντικότερα. Ποτέ μη πείτε στο παιδί «να τα ξανακάμεις» Κάθε τι που φτιάχνει το παιδί είναι ένα «δικό του έργο» και δεν επιτρέπεται να καταστρέφεται. Να γίνονται διορθώσεις μέχρις εκεί που το «έργο αυτό» διατηρεί την αρχική του ταυτότητα.
η) Αν συναντάτε σοβαρή δυσκολία στην υλοποίηση της στρατηγικής αυτής συμβουλευτείτε τους δασκάλους των παιδιών σας και συνεργαστείτε μαζί τους. Μάλλον θα πάτε καλύτερα τότε.
